Phát hành và niêm yết chứng khoán và hai định nghĩa cơ bản của thị trường chứng khoán mà ai bắt đầu tìm hiểu đều cần biết. Một khi đã nắm rõ được hai phần này thì bạn mới có được hướng đầu tư chính xác và thích hợp nhất cho mình. Chính vì thế mà bài viết sau sẽ chia sẻ cho bạn những thông tin cơ bản về hai phần này.
- Chứng khoán là gì? Vì sao nên chọn đầu tư chứng khoán?
- Đầu tư chứng khoán dài hạn và những điều nên lưu ý
1. Phát hành chứng khoán
Định nghĩa
Phát hành chứng khoán tức là sự chào bán chứng khoán chứng khoán lần đầu tiên. Nếu việc phát hành này dẫn một tổ chức lần đầu tiên đưa ra một loại chứng khoán thì gọi là phát hành lần đầu ra công chúng. Còn nếu việc phát hành chứng khoán từ một tổ chức đã có chứng khoán lưu thông trên thị trường trước đó thì gọi là phát hành bổ sung. Không phải ai cũng được quyền phát hành chứng khoán mà chỉ những chủ thể phát hành mới được quyền làm điều này.
Phương thức phát hành
Có hai phương thức phát hành chính là phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng. Cụ thể từng loại như sau:
- Phát hành riêng lẻ
Những công ty phát hành chứng khoán sẽ chào bán trong một phạm vi nhất định, thường là cho những nhà đầu tư có tổ chức với mong muốn đầu tư và nắm giữ chứng khoán lâu dài. Những điều kiện phát hành cũng hạn chế và không phổ biến rộng rãi. Ví dụ điển hình cho hình thức này chính là việc phát hành trái phiếu. Việc phát hành cũng chịu sự điều chỉnh của luật công ty và chứng khoán phát hành dạng này cũng không được niêm yết cũng như giao dịch trên thị trường chứng khoán sơ cấp.
- Phát hành chứng khoán ra công chúng
Chứng khoán phát hành dưới phương thức này có thể được chuyển nhượng và bán một cách rộng rãi cho một số lượng lớn người đầu tư. Khối lượng phát hành chứng khoán cũng không phải đạt một mức nhất định. Thường thì những công ty có chất lượng cao, hoạt động kinh doanh tốt mới có thể phát hành chứng khoán ra công chúng. Cách này là để giúp bảo vệ những nhà đầu tư nói chung, đặc biệt là những người chưa có hiểu biết nhiều về thị trường.
Bảo lãnh phát hành
Công ty phát hành có thể tìm tới một tổ chức bảo lãnh để nhờ giúp đỡ về việc thực hiện các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán. Ngoài ra thì tổ chức bảo lãnh cũng sẽ thực hiện các phần việc như tổ chức phân phối chứng khoán, bình ổn giá chứng khoán trong giai đoạn đầu phát hành.
Hiện nay có khá nhiều phương thức bảo lãnh khác nhau, cụ thể bao gồm:
– Bảo lãnh với cam kết chắc chắn: tổ chức bảo lãnh sẽ cam kết mua lại toàn bộ số chứng khoản mà công ty đã phát hành dù có phân phối được hết hay không.
– Bảo lãnh theo phương thức dự phòng: Khi một công ty phấ hành bổ sung thì những cổ đông cũ sẽ là người được chào bán đầu tiên. Tuy nhiên, không phải tất cả cổ đông đều muốn mua thêm cổ phiếu nên tổ chức bảo lãnh lúc này sẽ đứng ra mua lại các quyền mua không được thực hiện nay và chuyển thành cổ phiếu phân phối ra bên ngoài.
– Bảo lãnh với cố gắng cao nhất: tổ chức bảo lãnh lúc nàu chỉ thảo thuận làm đại lý tổ chức phát hành chứ không cam kết bán toàn bộ số chứng khoán. Thay vào đó tổ chức bảo lãnh chỉ sẽ cam kết là cố gắng hết sức mình trong việc bán chứng khoán và nếu không phân phối hết thì sẽ trả phần còn lại cho công ty phát hảnh.
– Bảo lãnh theo phương thức bán tất cả hoặc không: công ty phát hành có quyền yêu cầu tổ chức bảo lãnh bán một số lượng chứng khoán nhất định. Nếu trong trường hợp không phân phối hết thì toàn bộ đợt phát hành sẽ bị hủy.
– Bảo lãnh theo phương thức tối thiểu – tối đa: công ty phát hành trong phương thức bảo lãnh này sẽ yêu cầu tổ chức bảo lãnh bán tối thiểu một tỷ lệ chứng khoán nhất định. Nếu vượt trên mức quy định thì tổ chức bảo lãnh được tự do chào bán chứng khoán lên đến mức tối đa. Còn nếu không thì sẽ hủy toàn bộ đợt phát hành.
2. Niêm yết chứng khoán
Đây là giai đoạn đưa các chứng khoán đủ tiêu chuẩn vào đăng ký cũng như giao dịch tại thị trường giao dịch tập trung. Để có thể được niêm yết thì công ty phát hành cần đáp ứng đủ các tiêu chuẩn do Sở giao dịch chứng khoán đặt ra. Mỗi Sở giao dịch đều có những điều kiện khác nhau để đảm bảo an toàn hoạt động và phù hợp với mục đích hoạt động của mình.
Hy vọng với bài viết trên, bạn đã có thêm thông tin chuẩn bị cho mình thật đầy đủ khi bắt đầu bước vào thị trường chứng khoán.
Theo Taichinh.online tổng hợp
