Theo thống kê mới nhất, vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển chiếm hơn 80% tổng khối lượng thương mại toàn cầu. Điều này cho thấy vai trò vô cùng quan trọng của đường biển trong chuỗi cung ứng quốc tế. Do đó, việc tìm hiểu về dịch vụ vận tải đường biển là vô cùng cần thiết cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin chi tiết về vận chuyển hàng hóa quốc tế đường biển.
1. Dịch vụ vận tải đường biển quốc tế là gì?
Dịch vụ vận tải đường biển quốc tế là quá trình chuyên chở hàng hóa từ quốc gia này sang quốc gia khác bằng đường biển, thông qua các tuyến vận tải quốc tế và hệ thống cảng biển. Đây là phương thức vận chuyển hàng hóa có lịch sử lâu đời và đóng vai trò huyết mạch trong thương mại toàn cầu. Dịch vụ vận chuyển đường biển phù hợp với nhiều loại hàng hóa khác nhau, đặc biệt là hàng hóa có khối lượng lớn.
Vận chuyển đường biển quốc tế là phương thức phổ biến, được nhiều doanh nghiệp lựa chọn.
2. Các loại hình vận chuyển quốc tế đường biển
Vận chuyển quốc tế đường biển cung cấp nhiều loại hình dịch vụ khác nhau để đáp ứng nhu cầu đa dạng của doanh nghiệp. Các loại hình này được phân loại dựa trên phương thức vận chuyển và đặc điểm hàng hóa. Dưới đây là các hình thức vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển phổ biến nhất:
2.1. Vận chuyển nguyên container (FCL)
Vận chuyển nguyên container (FCL – Full Container Load) là hình thức vận chuyển đường biển mà hàng hóa của một chủ hàng được xếp đầy một hoặc nhiều container. FCL phù hợp với các lô hàng có số lượng lớn, đủ để lấp đầy container và giúp đảm bảo an toàn, giảm thiểu rủi ro hư hỏng, mất mát hàng hóa. Đây là lựa chọn tối ưu cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu hàng hóa số lượng lớn và có sự đồng nhất.
2.2. Vận chuyển hàng lẻ (LCL)
Vận chuyển hàng lẻ (LCL – Less than Container Load) là phương thức ghép nhiều lô hàng nhỏ lẻ của nhiều chủ hàng khác nhau vào cùng một container để vận chuyển đường biển. LCL là giải pháp tiết kiệm chi phí cho các doanh nghiệp có lô hàng không đủ lớn để lấp đầy container. Hình thức này thích hợp cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoặc các lô hàng mẫu, hàng tiêu dùng nhanh.
2.3. Vận chuyển hàng rời bằng tàu chở hàng rời
Vận chuyển hàng rời bằng tàu chở hàng rời là hình thức vận chuyển đường biển dành riêng cho các loại hàng hóa không đóng gói, có số lượng lớn như than đá, quặng, ngũ cốc, xi măng… Tàu chở hàng rời được thiết kế đặc biệt để vận chuyển hiệu quả các loại hàng hóa này với chi phí thấp. Đây là phương thức quan trọng trong việc vận chuyển nguyên liệu thô và hàng hóa số lượng lớn trên toàn cầu.
2.4. Vận chuyển roll-on/roll-off
Vận chuyển roll-on/roll-off (RoRo) là phương thức vận chuyển đường biển các loại hàng hóa có bánh xe hoặc có thể di chuyển bằng bánh xe, ví dụ như ô tô, xe tải, máy móc công trình… Hàng hóa được tự lái lên tàu và tự lái xuống tàu, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí xếp dỡ. RoRo là lựa chọn lý tưởng cho vận chuyển xe cộ và các phương tiện di chuyển khác.
Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, quản lý hàng hóa hiệu quả là yếu tố then chốt để doanh nghiệp phát triển bền vững. Để giải quyết bài toán lưu trữ hàng hóa tối ưu, dịch vụ thuê kho bãi là một giải pháp không thể thiếu, đặc biệt…
3. Ưu và nhược điểm vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển
Vận chuyển hàng hóa quốc tế đường biển mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng tồn tại một số hạn chế nhất định. Việc nắm rõ ưu và nhược điểm giúp doanh nghiệp đưa ra quyết định lựa chọn phương thức vận chuyển phù hợp. Dưới đây là phân tích chi tiết về ưu và nhược điểm của vận chuyển đường biển:
3.1. Ưu điểm
- Chi phí thấp: So với các phương thức vận chuyển khác như đường hàng không, vận chuyển đường biển có chi phí thấp hơn đáng kể, đặc biệt là với các lô hàng lớn và khoảng cách xa. Điều này giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí logistics và tăng tính cạnh tranh.
- Khả năng vận chuyển hàng hóa lớn: Tàu biển có khả năng chở được khối lượng hàng hóa rất lớn, từ hàng chục nghìn đến hàng trăm nghìn tấn. Vận chuyển đường biển đáp ứng tốt nhu cầu vận chuyển hàng hóa số lượng lớn, vượt trội so với các phương thức khác.
- Vận chuyển đa dạng hàng hóa: Đường biển có thể vận chuyển hầu hết các loại hàng hóa, từ hàng khô, hàng rời, hàng lỏng đến hàng siêu trường, siêu trọng. Dịch vụ vận tải đường biển linh hoạt, phù hợp với nhiều ngành nghề và loại hình sản phẩm.
- Mạng lưới vận chuyển toàn cầu: Mạng lưới tuyến đường biển và cảng biển trải rộng khắp thế giới, kết nối các quốc gia và khu vực. Vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển có khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu một cách hiệu quả.
Vận tải đường biển quốc tế có chi phí thấp, chở đường nhiều loại hàng hóa và tiếp cận được nhiều quốc gia trên thế giới.
3.2. Nhược điểm
- Thời gian vận chuyển dài: So với đường hàng không, thời gian vận chuyển đường biển thường kéo dài hơn, có thể mất từ vài tuần đến vài tháng tùy thuộc vào khoảng cách và tuyến đường. Điều này đòi hỏi doanh nghiệp phải có kế hoạch logistics dài hạn và dự trữ hàng hóa phù hợp.
- Phụ thuộc vào thời tiết: Thời tiết xấu như bão, sóng lớn có thể ảnh hưởng đến lịch trình và tiến độ vận chuyển đường biển. Rủi ro về thời tiết cần được tính đến trong quá trình lập kế hoạch vận chuyển.
- Thủ tục hải quan phức tạp: Thủ tục hải quan đối với vận chuyển quốc tế đường biển có thể khá phức tạp và đòi hỏi nhiều giấy tờ, quy trình. Doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng và có kinh nghiệm để xử lý các thủ tục này.
- Rủi ro về an ninh hàng hóa: Mặc dù không phổ biến, nhưng vẫn có rủi ro về mất mát, hư hỏng hàng hóa hoặc các vấn đề an ninh khác trong quá trình vận chuyển đường biển. Việc mua bảo hiểm hàng hóa là cần thiết để giảm thiểu rủi ro này.
4. Các loại hàng hóa nên vận chuyển đường biển
Lựa chọn phương thức vận tải đường biển tối ưu cho từng loại hàng hóa giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và đảm bảo hiệu quả logistics. Dưới đây là một số loại hàng hóa nên ưu tiên vận chuyển bằng đường biển:
- Hàng hóa có khối lượng lớn, cồng kềnh: Các loại hàng hóa như máy móc công nghiệp, thiết bị xây dựng, nguyên vật liệu thô, nông sản thường có khối lượng lớn và kích thước cồng kềnh, rất phù hợp với khả năng chuyên chở của tàu biển.
- Hàng hóa không yêu cầu thời gian giao hàng nhanh: Nếu thời gian giao hàng không phải là yếu tố quan trọng hàng đầu, vận chuyển đường biển là lựa chọn kinh tế và hiệu quả. Các mặt hàng như đồ gia dụng, nội thất, quần áo, giày dép thường không quá gấp về thời gian vận chuyển.
- Hàng hóa giá trị thấp hoặc trung bình: Với hàng hóa có giá trị không quá cao, việc tiết kiệm chi phí vận chuyển là ưu tiên hàng đầu. Dịch vụ vận tải đường biển giúp giảm chi phí logistics, đặc biệt quan trọng đối với hàng hóa giá trị thấp hoặc trung bình.
- Hàng hóa không dễ hư hỏng: Các loại hàng hóa có độ bền cao, ít bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường trong quá trình vận chuyển dài ngày trên biển như hàng khô, hàng đóng hộp, hàng hóa công nghiệp, rất thích hợp vận chuyển bằng đường biển.
5. Quy trình vận tải đường biển quốc tế
Quy trình vận tải đường biển quốc tế bao gồm nhiều bước, từ khi tiếp nhận yêu cầu của khách hàng đến khi giao hàng đến điểm đích. Nắm rõ quy trình giúp doanh nghiệp chủ động và kiểm soát tốt quá trình vận chuyển. Dưới đây là các bước cơ bản trong quy trình vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển:
Bước 1 – Tiếp nhận thông tin khách hàng
Đơn vị dịch vụ vận tải đường biển tiếp nhận yêu cầu vận chuyển từ khách hàng, bao gồm thông tin về loại hàng hóa, số lượng, kích thước, trọng lượng, điểm đi và điểm đến. Đây là bước đầu tiên và quan trọng để xác định nhu cầu và lên kế hoạch vận chuyển phù hợp. Thông tin chi tiết và chính xác từ khách hàng sẽ giúp quá trình vận chuyển diễn ra thuận lợi.
Bước 2 – Tư vấn và báo giá dịch vụ
Dựa trên thông tin hàng hóa và yêu cầu của khách hàng, đơn vị vận chuyển tư vấn phương thức vận chuyển, lịch trình và các dịch vụ liên quan. Sau đó, đơn vị vận chuyển sẽ cung cấp báo giá chi tiết về cước phí vận chuyển và các chi phí phát sinh khác.
Bước 3 – Xin giấy phép xuất khẩu
Đối với một số loại hàng hóa và quốc gia, việc xin giấy phép xuất khẩu là bắt buộc trước khi thực hiện vận chuyển quốc tế đường biển. Đơn vị vận chuyển sẽ hỗ trợ khách hàng chuẩn bị hồ sơ và thực hiện thủ tục xin giấy phép xuất khẩu. Việc này đảm bảo hàng hóa được phép xuất khẩu hợp pháp.
Bước 4 – Lấy booking và container rỗng
Sau khi xác nhận báo giá và các điều khoản, đơn vị vận chuyển tiến hành đặt chỗ (booking) với hãng tàu và lấy container rỗng tại bãi container. Container rỗng cần được kiểm tra kỹ lưỡng về chất lượng và tình trạng trước khi đưa về kho đóng hàng. Việc này đảm bảo container đủ tiêu chuẩn để vận chuyển hàng hóa an toàn.
Đơn vị vận chuyển sẽ lấy booking và container rỗng sau khi doanh nghiệp xác nhận hợp tác.
Bước 5 – Chuẩn bị và đóng gói hàng
Khách hàng hoặc đơn vị vận chuyển (theo yêu cầu) tiến hành chuẩn bị và đóng gói hàng hóa cẩn thận, đảm bảo hàng hóa được bảo vệ an toàn trong quá trình vận chuyển đường biển. Việc đóng gói cần tuân thủ các quy chuẩn và phù hợp với loại hàng hóa. Đóng gói đúng cách giúp giảm thiểu rủi ro hư hỏng hàng hóa.
Bước 6 – Làm thủ tục hải quan
Đơn vị vận chuyển hoặc khách hàng thực hiện thủ tục hải quan xuất khẩu, bao gồm khai báo hải quan, nộp thuế và các chi phí liên quan. Thủ tục hải quan cần được hoàn tất trước khi hàng hóa được đưa lên tàu. Hoàn thành thủ tục hải quan đúng quy định giúp tránh các vấn đề pháp lý.
Bước 7 – Đưa hàng lên tàu
Sau khi hoàn tất thủ tục hải quan, container hàng hóa được vận chuyển đến cảng và đưa lên tàu. Quá trình xếp dỡ hàng hóa lên tàu cần được thực hiện cẩn thận, hàng hóa sắp xếp hợp lý để đảm bảo an toàn và ổn định trong suốt hành trình.
Bước 8 – Vận chuyển và nhập khẩu hàng hóa
Tàu chở hàng di chuyển đến cảng đích theo lịch trình đã định. Tại cảng đích, đơn vị vận chuyển hoặc đại lý sẽ làm thủ tục nhập khẩu hàng hóa. Thủ tục nhập khẩu tương tự như thủ tục xuất khẩu nhưng được thực hiện tại quốc gia nhập khẩu.
Bước 9 – Vận chuyển hàng đến nơi nhận
Sau khi hoàn tất thủ tục nhập khẩu, hàng hóa được dỡ khỏi tàu và vận chuyển đến kho hoặc địa điểm nhận hàng cuối cùng của khách hàng. Quá trình vận chuyển nội địa từ cảng đến điểm nhận hàng cần được lên kế hoạch và thực hiện cẩn thận, đảm bảo hàng giao đúng hẹn và an toàn.
Trong bối cảnh kinh tế hội nhập và phát triển, nhu cầu vận chuyển hàng hóa ngày càng tăng cao. Dịch vụ vận tải đường bộ đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng, kết nối các vùng miền và đáp ứng nhu cầu lưu thông hàng hóa của…
6. Thời gian vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển
Thời gian vận chuyển hàng hóa quốc tế đường biển phụ thuộc vào nhiều yếu tố như khoảng cách địa lý, tuyến đường, tốc độ tàu, và các yếu tố khách quan khác. Doanh nghiệp cần nắm được thời gian vận chuyển trung bình để lên kế hoạch sản xuất và giao nhận hàng hóa. Dưới đây là thời gian vận chuyển tham khảo cho một số tuyến đường biển phổ biến:
- Tuyến Châu Á: Thời gian vận chuyển từ Việt Nam đến các nước châu Á thường dao động từ 5 – 14 ngày.
- Tuyến Châu Âu: Thời gian vận chuyển thường dao động từ 30 – 45 ngày.
- Tuyến Châu Mỹ: Thời gian vận chuyển thường dao động từ 25 – 40 ngày.
- Tuyến Châu Phi, Nam Mỹ: Thời gian vận chuyển có thể từ 30 – 60 ngày.
7. Cước phí dịch vụ vận tải đường biển quốc tế
Cước phí dịch vụ vận chuyển đường biển quốc tế được tính dựa trên nhiều yếu tố, bao gồm loại hàng hóa, khối lượng, kích thước, quãng đường vận chuyển, phụ phí cảng, và các chi phí dịch vụ khác. Giá cước có thể biến động theo thị trường và thời điểm vận chuyển. Doanh nghiệp nên yêu cầu báo giá chi tiết từ các đơn vị vận chuyển để so sánh và lựa chọn.
8. Lưu ý khi vận chuyển đường biển quốc tế
Để quá trình vận chuyển đường biển quốc tế diễn ra suôn sẻ và hiệu quả, doanh nghiệp cần lưu ý một số vấn đề quan trọng. Những lưu ý này giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo hàng hóa được vận chuyển an toàn, đúng thời gian.
8.1. Chọn đơn vị vận chuyển uy tín
Lựa chọn đơn vị dịch vụ vận chuyển đường biển uy tín và có kinh nghiệm là yếu tố rất quan trọng. Đơn vị vận chuyển uy tín sẽ đảm bảo chất lượng dịch vụ, xử lý các thủ tục chuyên nghiệp và hỗ trợ khách hàng trong suốt quá trình vận chuyển. Bạn nên tìm hiểu kỹ thông tin và đánh giá về đơn vị vận chuyển trước khi quyết định hợp tác.
Lựa chọn công ty vận chuyển tin cậy giúp giao nhận hàng hóa an toàn, thuận lợi.
8.2. Đóng gói hàng hóa đúng cách
Đóng gói hàng hóa đúng cách và cẩn thận giúp bảo vệ hàng hóa khỏi hư hỏng trong quá trình vận chuyển đường biển dài ngày. Việc đóng gói cần phù hợp với loại hàng hóa, đảm bảo chắc chắn, chống thấm nước và va đập.
8.3. Nên mua bảo hiểm hàng hóa
Mua bảo hiểm hàng hóa là biện pháp phòng ngừa rủi ro hiệu quả khi vận chuyển quốc tế đường biển. Bảo hiểm giúp bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong trường hợp hàng hóa bị mất mát, hư hỏng hoặc gặp sự cố bất ngờ trong quá trình vận chuyển. Chi phí bảo hiểm thường không lớn so với giá trị hàng hóa và lợi ích bảo vệ mà nó mang lại.
8.4. Chọn phương thức vận tải phù hợp
Việc lựa chọn phương thức vận tải đường biển phù hợp với loại hàng hóa và nhu cầu vận chuyển là rất cần thiết. Doanh nghiệp nên cân nhắc các yếu tố như số lượng hàng hóa, đặc điểm hàng hóa, thời gian vận chuyển và chi phí để chọn FCL, LCL, hàng rời hay RoRo. Lựa chọn đúng phương thức sẽ giúp tối ưu chi phí và hiệu quả vận chuyển.
Trong tương lai, vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển vẫn sẽ giữ vai trò chủ đạo trong thương mại toàn cầu nhờ vào ưu thế về chi phí và khả năng vận chuyển lớn. Các doanh nghiệp cần chủ động nắm bắt thông tin và tối ưu hóa quy trình logistics để tận dụng hiệu quả dịch vụ vận tải đường biển. Việc hiểu rõ và áp dụng những kiến thức về vận chuyển hàng hóa quốc tế đường biển sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng ra thị trường quốc tế.
Nguồn tham khảo: Vận chuyển hàng hóa quốc tế bằng đường biển
